DENİZ MEKÂNSAL PLANLAMA SÜRECİNE ETKİ EDEN HUSUSLAR
EKOSİSTEM TEMELLİ YAKLAŞIM
1990 yılından 2011 yılına kadar, Türkiye’nin deniz alanlarında deniz izleme faaliyetleri Akdeniz Kirlilik Değerlendirme ve Kontrol Programı (MED POL) kapsamında Akdeniz ve Ege Denizi’nde ve Karadeniz Bölgesel İzleme Programı (BSIMAP) kriterlerine uygun olarak Karadeniz’de yürütülmüştür. 2011 yılından itibaren ekosistem temelli bir izleme yaklaşımı benimsenerek tüm Türkiye denizleri için geçerli birleşik bir izleme stratejisi geliştirilmiştir. Bu doğrultuda Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Programı uygulamaya konulmuştur.
Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Programı, 2014 yılından itibaren T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda, Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından düzenli olarak uygulanmaktadır. Program, Türkiye’nin tüm denizlerinde Avrupa Birliği Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi ile uyumlu bir şekilde yürütülmektedir. Ayrıca, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, DMP için son derece önemli olan iyi çevresel duruma ilişkin kapsamlı bir veri setine sahiptir.
2018 yılında Türkiye, deniz çevresinin korunmasına yönelik kapsamlı bir strateji ve eylem planı geliştirmeyi amaçlayan “Türkiye’nin Deniz Çevre Stratejisinin Oluşturulması Projesi”ni başlatmıştır. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Avrupa Birliği (AB) gereklilikleriyle uyumlu olan bu girişim, deniz ve kıyı sularının ekosistem temelli bir yaklaşımla yönetilmesine odaklanmaktadır. Proje, Karadeniz, Marmara Denizi, Akdeniz ve Ege Denizi olmak üzere tüm Türk denizlerini kapsamakta ve T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK MAM) Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü ve diğer ilgili Bakanlıklar da dahil olmak üzere ilgili paydaşlar arasında iş birliğini içermektedir. Sonuç olarak “Türkiye Deniz Çevresinin Korunması Strateji Belgesi ve Eylem Planı” ve Türkiye’nin her bir denizi için “Deniz Çevresi Durum Raporları” hazırlanmıştır.
Bu konularda yürütülen proje ve çalışmalara ilişkin detaylı bilgilerin ilgili Bakanlık ve kurumlardan talep edilmesi gerekmektedir.